Δομές και πρωτοβουλίες μέσα από την τέχνη (πχ. του κινηματογράφου, του θεάτρου, της λογοτεχνίας, της ζωγραφικής, της μουσικής, της φωτογραφίας, κλπ.) και τον αθλητισμό προσφέρουν πλαίσια για κοινωνική συμμετοχή και συνεισφέρουν στην διαπολιτισμική κατανόηση μεταξύ των μελών της κοινωνίας. Καλλιεργείται η κουλτούρα της αλληλεγγύης και του σεβασμού στον άνθρωπο και τη φύση μέσα από την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης. Στοχεύουν περισσότερο στη συμμετοχή των πολιτών στις δραστηριότητες ως δημιουργούς, παρά ως απλούς θεατές και παθητικούς δέκτες. Οι πολίτες γίνονται το επίκεντρο των δράσεων, συνεισφέροντας ενεργά στα πολιτιστικά κοινά.
ΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ
Περιλαμβάνονται κοινωνικά κέντρα, πολυχώροι και σύλλογοι με ή χωρίς νομικό χαρακτήρα. Μπορεί να περιλαμβάνουν εκμάθηση τέχνης, πραγματοποίηση πολιτιστικών εκδηλώσεων, συζητήσεων, περιβαλλοντικών δράσεων, κλπ. Αυτές οι υπηρεσίες προσφέρονται δωρεάν και η πρόσβαση είναι ελεύθερη για κάθε ενεδιαφερόμενο μέλος της κοινωνίας. Συνήθως, πλαισιώνονται από άλλες υπηρεσίες εστίασης, προστασίας και στέγασης ευπαθών ομάδων.
Παραδείγματα: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΥΡΩΝΑ, ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΖΟΜΕΝΟ ΩΔΕΙΟ, ΤΑΞΙΔΙ ΧΩΡΙΣ ΧΑΡΤΗ, ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΧΩΡΟΣ ΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΦΙΞ IN ART, Π - ΧΩΡΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ, ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, DA
ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ (ΝΕΩΝ)
Τα μέλη έχουν, μεταξύ άλλων, καλλιτεχνικές και παιδαγωγικές γνώσεις και δεξιότητες. Είναι συνήθως εθελοντές, χρησιμοποιούν μεθόδους που εντάσσονται στο πλαίσιο της μη τυπικής εκπαίδευσης και μπορεί να δραστηριοποιούνται και στο εξωτερικό μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Σκοπός είναι η πολιτισμική κατανόηση και η ευαισθητοποίηση πάνω σε διάφορα κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα μέσω της τέχνης και του αθλητισμού.
Παραδείγματα: ΚΕΝΤΡΟ ΝΕΩΝ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ, CONNECT YOUR CITY, ΚΕΝΤΡΟ ΝΕΩΝ ΗΠΕΙΡΟΥ, CREATIVE YOUTHLAND, ACTION ART, BALKANS BEYOND BORDERS, YOUNG EDUCATIONAL SPIRIT, YOUNG ACTIVE EUROCITIZENS, COSMOS OF CULTURE, ACTION ART, ART IN PROGRESS
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ
Με ή χωρίς φυσικό χώρο και νομική μορφή, τέτοιες δομές και πρωτοβουλίες στοχεύουν στην επικοινωνία και επαφή ανθρώπων, καθώς και στην αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων και στερεότυπων, μέσα από την τέχνη και τον αθλητισμό. Μικρές τοπικές καλλιτεχνικές σκηνές, λέσχες (πχ. Νέα Κινηματογραφική Λέσχη Ηρακλείου), φοιτητικές ομάδες (πχ. Πολιτιστική Ομάδα Πανεπιστημίου, Πολιτιστικός Σύλλογος Φοιτητών Ξάνθης "Η Γέφυρα", Θεατρική Ομάδα ΟΠΑ), εναλλακτικές πολιτιστικές, καλλιτεχνικές και αθλητικές ομάδες (πχ. Hestia FC, Wake Up Street, Kyma Project, Open Art, nomades artcore, Caravan Project, Παίζουμε Οικολογικά, ΚΡΑΜΑ Θεατρική Ομάδα, Ζωγράφοι σε δράση για τα ΠΑΙΔΙΑ, Stigma Lab, Σπόρος, Συν+Αξία ομάδα εθελοντών της Νάξου & Μικρών Κυκλάδων, Ομάδα Άστυ, Στοά 60, Δίκτυο Τέχνης και Δράσης : Οι άνθρωποι με τα μπαλόνια, Το Σπίτι Του Φύλακα Της Αλυκής, Soloκρύο, Boalitaria - Ομάδα Θεάτρου του Καταπιεσμένου, Ακτιβιστική Ομάδα Θεάτρου του Καταπιεσμένου) πειραματίζονται, αναπτύσσονται κοινωνικά, ψυχολογικά και πνευματικά.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΦΕΣΤΙΒΑΛ
Φεστιβάλ που διοργανώνονται με τη βοήθεια εθελοντών και συνεργασία πολλών διαφορετικών τοπικών φορέων, προωθούν τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά, είτε στα πλαίσια της συλλογικής διοργάνωσης είτε στα πλαίσια της συμμετοχής ως εγχειρήματα που αφορούν θέματα όπως ο ρατσισμός, η οικολογία, ισότητα των φίλων, κλπ. Τέτοια φεστιβάλ περιλαμβάνουν περιβαλλοντικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες, κοινωνικοπολιτικές συζητήσεις, μουσική, φαγητό, χορούς, παρουσιάσεις ταινιών, ανταλλακτικά παζάρια κλπ.
Παραδείγματα: ΑΝΤΙΡΑΤΣΙΣΤΙΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ, KALAMATA STREET FESTIVAL, ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΑΙΝΙΩΝ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ, BALKANS BEYOND BORDERS SHORT FILM FESTIVAL, APHRODITE QUEER FEMINIST FILM FESTIVAL, ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΣΜΟΥ, POSITIVELY DIFFERENT SHORT FILM FESTIVAL, GREENWAVE FESTIVAL, ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΝΕΩΝ ΑΡΔΑΣ, SPIRAL KNIGHTS ECO-FEST, FESTIVAL FOR SOCIAL SOLIDARITY ECONOMY
ΙΣΤΟΡΙΕΣ
Μοιράσου την ιστορία σου!
Είσαι μέλος ή εθελόντρια/ής παρόμοιων δομών και πρωτοβουλιών; Θέλουμε να μας πεις την προσωπική σου ιστορία!
Έχουμε φτιάξει μια ειδική φόρμα για να σε βοηθήσουμε. Μπορείς να πάρεις ιδέες από προηγούμενες ιστορίες.
Έχουμε φτιάξει μια ειδική φόρμα για να σε βοηθήσουμε. Μπορείς να πάρεις ιδέες από προηγούμενες ιστορίες.
Γνώρισα τα προγράμματα νεολαίας όταν ήμουν φοιτήτρια ακόμα. Ο κόσμος της μη-τυπικής μάθησης σύντομα θα γινόταν η βάση μου για να μαθαίνω και να βελτιώνομαι. Συγκλονίστηκα από το πόσο αποτελεσματική ήταν σε μένα και γρήγορα θέλησα να βοηθήσω στην εξάπλωση της, πιστεύοντας πως πρέπει κι άλλοι νέοι να μάθουν γι' αυτήν. Η έναρξη της ΑΜΚΕ δεν ήταν εύκολη υπόθεση καθώς δεν υπήρχαν πολλοί επαγγελματίες (κυρίως λογιστές και δικηγόροι) με καλές γνώσεις του θέματος. Έτσι, ψάχναμε μόνες μας και ρωτούσαμε όποιον μπορούσαμε. Φάγαμε πολλές φορές τα μούτρα μας, υπήρξαν πολλές στιγμές άγχους και απελπισίας, αλλά το συναίσθημα που νιώθουμε κάθε φορά που υλοποιούμε ένα πρόγραμμα και δουλεύουμε με νέους μας κάνει να ξεχνάμε όλες τις δύσκολες στιγμές. - Γεωργία, μέλος Creative YouthLand
Ένα ταξίδι στην Κουβα το 2018 έγινε η αφορμή για κάποιες από εμάς να γνωρίσουμε τη χειροποίητη βιβλιοδεσία. Με έμπνευση τον εκδοτικό οίκο Ediciones Vigia στην πόλη Matanza, ξεκινήσαμε το ταξίδι μας στη χειροποίητη έκδοση εντύπων με στόχο την ενδυνάμωση περιθωριοποιημένων πληθυσμών μέσω της Τέχνης. Επιστρέφοντας στην Αθήνα η πρόκληση του Social Dynamo για τον 4ο κύκλο φιλοξενίας του Δήμου Αθηναίων έγινε η αρχή της άτυπης ομάδας του Σπόρου και μιας σειράς ψυχαγωγικών και εκπαιδευτικών δράσεων! Οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες στην Ελλάδα αλλά και σε όλες τις χώρες τονίζουν την επιτακτικότητα της αλληλέγγυας δράσης μέσα από την οποία τελικά αλληλεπιδρούμε μεταξύ μας. Ως καλλιτέχνες και ειδικοί στην ψυχική υγεία, η εθελοντική μας προσφορά σε κοινωνικό επίπεδο ως Σπόρος ήταν και είναι μια ανάγκη που πηγαία μας οδηγεί.. Η κοινωνική και αλληλέγγυα δράση είναι ευτυχώς μια πράξη αμφίδρομη! Η ίδια δράση, δηλαδή, λειτουργεί ενδυναμωτικά για όσους συμμετέχουν αλλά και για εκείνους που την συντονίζουν. Με εργαλεία την ψυχοεκπαίδευση και την αυτοέκφραση μέσω της Τέχνης, δημιουργούμε κοινωνικούς δεσμούς, προάγουμε την συμπερίληψη ευάλωτων και μη πληθυσμών και έμπρακτα αποδεικνύουμε ότι η συνύπαρξη στο κοινωνικό σύνολο είναι το μέσο ενδυνάμωσης της κάθε ύπαρξης. Με οδηγούς τα δυνατά συναισθήματα και τις πρακτικές σκέψεις, λέμε φωναχτά “Τόλμα, δράσε, με στόχο το ακατόρθωτο και η πράξη σου αυτή είναι εξ’ αρχής η απόδειξη ότι το ακατόρθωτο μπορεί να συμβεί!” - Ανώνυμo μέλος Σπόρος
Βρήκα το Balkans Beyond Borders (BBB) όταν ήμουν στο 4ο έτος των σπουδών μου σε μια περίοδο που έψαχνα τρόπους να εμπλακώ εθελοντικά στον τομέα του πολιτισμού. Από την πρώτη κιόλας μέρα συνάντησης της ομάδας, ένιωσα ότι υπήρχε χώρος αλλά και διάθεση να συμβάλλω στη διεξαγωγή των δράσεων του οργανισμού. Πολύ γρήγορα μου δόθηκαν αρμοδιότητες με βάση τους διαθέσιμους χρόνους ενώ συμμετείχα και στο Φεστιβάλ έχοντας την ευκαιρία να ταξιδέψω στο εξωτερικό, να γνωρίσω νέους σκηνοθέτες και να μάθω περισσότερα για τον Βαλκανικό πολιτισμό. Στη συνέχεια, έκανα την πρακτική μου στον ίδιο οργανισμό ενω εδώ και ένα χρόνο εργάζομαι ως project coordinator. Η συμμετοχή μου σε έναν οργανισμό της κοινωνίας των πολιτών όχι μόνο μου έδωσε και συνεχίζει να μου δίνει την ευκαιρία να καλλιεργω τις δεξιότητες μου προσωπικές και επαγγελματικές, αλλά αποτέλεσε την κινητήριο δύναμη να γνωρίσω νέους πολιτισμούς και να νιώθω πιο ενεργός πολίτης τόσο σε τοπικό όσο σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Είμαι πολύ χαρούμενη που ο συνδυασμός των σπουδών μου και της μέχρι τώρα εμπειρίας μου μέσω του BBB με έχουν εφοδιάσει με τα κατάλληλα εργαλεία για να αναζητώ συνεχως την πρόοδο και την εξέλιξη σε διάφορους τομείς. - Σπυριδούλα, εργαζόμενη στο Balkans Beyond Borders
Το 2012 βρέθηκα να ζω στο Αγγελοχώρι με τη σύντροφό μου και την μικρή της κόρη. Το 2017, προκειμένου να καλύψουμε ανάγκες των παιδιών του χωριού, ιδρύσαμε ένα πολιτιστικό σύλλογο και ορίστηκα πρόεδρος του. Με την ιδιότητα αυτή, ξεκίνησα το καλοκαίρι του 2018 να διαμορφώνω τον περιβάλλοντα χώρο σε ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι στις αλυκές του χωριού, που για χρόνια ήταν το σπίτι της οικογένειας του φύλακα, αλλά εδώ και τουλάχιστον εικοσιπέντε χρόνια ήταν χώρος εναπόθεσης σκουπιδιών και μπάζων κάθε εποχούμενου. Αφού διαμορφώθηκε τον Ιούλιο του 2018, κάναμε την πρώτη μας εκδήλωση αφήγησης με παραμύθια για το αλάτι. Η αποδοχή του εγχειρήματος από τον κόσμο μας οδήγησε τον επόμενο χρόνο, να κάνουμε μια σειρά εκδηλώσεων, κυρίως μουσικών. Διατηρήσαμε τις συνθήκες της φύσης. Δίχως φως και ενίσχυση ήχου, με το φως του φεγγαριού και των κεριών, αναπτύχθηκε ένα νέο είδος ψυχαγωγίας που έδινε τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να προσλαμβάνουν τις νότες, μαζί με τους ήχους της φύσης και της μυρωδιές της. Συμμετείχαν όλες οι αισθήσεις δίχως να ακυρώνει η μία την άλλη. Το 2020, εν μέσω πανδημίας, έγιναν άλλες 15 εκδηλώσεις από τις 27 που είχαν προγραμματιστεί. Για όλες αυτές, δεν υπήρχε κάποια οικονομική σύμβαση, ούτε από τους καλλιτέχνες, ούτε από τους ακροατές. Ένα κουτί συγκέντρωνε την επιθυμία των μεν να ανταμείψουν τους δε. Και λειτούργησε άψογα. Μέλημά μας είναι κρατηθεί αυτό το επίπεδο και ο αριθμός των ακροατών να μη ξεπερνά τα 200 άτομα. Επιθυμία μας είναι να βρούμε τους πόρους και να επισκευάσουμε το οίκημα, για να γίνει εντευκτήριο και να λειτουργεί και το χειμώνα, περιλαμβάνοντας εκθέσεις φωτογραφίας - για να αποζημιώσουμε τους φίλους φωτογράφους που με τη δουλειά τους μας έκαναν διάσημους σαν εγχείρημα σε όλη την πόλη - ζωγραφικής, δημιουργικής γραφής, χορού, ποίησης, μουσικές βραδιές. - Ευάγγελος Μίχος, μέλος Το Σπίτι του Φύλακα της Αλυκής